نسبت طلایی در طراحی و چاپ

نسبت طلایی چیست؟ کاربرد های دنباله فیبوناچی و مستطیل طلایی چیست؟ وقتی حتی برای پیشبینی بازار بورس از دنباله فیبوناچی استفاده می شود، چطور از این نسبت طلایی در طراحی و چاپ استفاده کنیم؟ این مقاله از خانه چاپ و گرافیک شاید مثل یک درس ریاضی کمی سخت و پیچیده به نظر برسد اما توصیه می کنم با کمی توجه حداکثر استفاده را از آن ببرید.

نسبت طلایی ترکیبی از کمی ریاضی، کمی طبیعت و مقدار زیادی تمرین کاربردی برای طراحان است. بیایید به اینکه نسبت طلایی دارای چه معنایی است نگاهی بیاندازیم، و چند نکته مهم برای استفاده از این نسبت در پروژه های طراحی و چاپ را یاد بگیریم.

نسبت طلایی در طول تاریخ برای خلق عناصر طراحی ای که جذابیت بصری ایده آلی داشته باشند استفاده شده است. به این دلیل که این نسبت ریشه در طبیعت و قوانین ریاضی دارد ترکیبی بی نقص از تعادل و هارمونی است. و ابزاری فوق العاده برای استفاده طراحان است.

نسبت طلایی چیست؟

در بیان ساده نسبت طلایی(یا همان مستطیل طلایی) مستطیلی است که طول آن 1.618 برابر عرض آن است.

یا با تعریف پیچیده تر ریاضی ابتدا باید با دنباله فیبوناچی آشنا شویم:

هر عددی در دنباله فیبوناچی حاصل جمع دو عدد پیش از خود است. این دنباله با عدد 1 شروع می شود و عدد بعدی نیز 1 است (1 به علاوه صفر برابر همان 1 است) و به این ترتیب ده عدد اول این دنباله این چنین است: 1 ، 1 ، 2 ، 3 ، 5 ، 8 ، 13 ، 21 ، 34 ، 55 . و این دنباله تا بی نهایت ادامه می یابد. بطور خلاصه هر عدد در این دنباله برابر با 1.618 برابر عدد قبلی خود در این دنباله است.

بطور ریاضی این نسبت را با فرمولی برای phi محاسبه می کنند: A/B = (A+B)/A = 1.618033987 = Φ

اپلیکیشن های مربوط به چاپ و پروژه های طراحی وب اغلب با اعشار کمتر و با دقت 1 به 1.618 این نسبت را استفاده می کنند. بسیاری از طراحان نیز هنگام ساخت شبکه های طراحی با نسبت طلایی برای راحتی در استفاده این عدد را رند می کنند.

هنگام اجرای این ایده این نسبت اغلب به صورت مارپیچ، دایره و یا مثلث ارائه می شود. و اینکه این نسبت فقط یک عنصر مختص به طراحی نیست. نسبت طلایی در طبیعت (صدف حلزون)، در هنر (تابلو مونالیزا) و در مهندسی (برج ایفل) هم مانند طراحی یافت می شود.

چگونه از آن استفاده کنیم؟

در شبکه بندی مربعی ضلع هر مربع بزرگتر 1.618 برابر ضلع مربع کوچکتر از خود است، و در شبکه بندی دایره ای یا منحنی، شعاع دایره بزرگتر برابر 1.618 برابر شعاع هر دایره کوچکتر از خود است.

وقتی بحث استفاده از نسبت طلایی به میان می آید دو مکتب فکری متفاوت وجود دارد:

• با استفاده از شبکه بندی متناسب با نسبت طلایی در طراحی هارمونی مناسبی ایجاد کنید
• هیچ کاری نکنید زیرا این نسبت خودش ایجاد می شود چه آن را رعایت کنید چه نکنید.

اما بهترین راه حل چیزی ما بین این دو است. به احتمال زیاد چشمان شما اینطور عادت کرده اند که این تئوری را در طراحی خود بگنجاند و به صورت ناخودآگاه به سمت این طراحی متمایل باشد، اما هیچ ایرادی ندارد که عمدا از این اصول در طراحی خود استفاده کنیم.

بوم طراحی ما وقتی صحبت ابعاد طلایی به میان می آید می تواند مشکلاتی ایجاد کند. شما نمی دانید که مرورگرها در دستگاه های مختلف با چه ابعاد یا نسبتی طراحیتان را به نمایش می گذارند و یا با ابعاد چاپی خاصی طرحتان نسبت خود را از دست بدهد و خراب شود.

هدف این است که اجزائی در طراحی خود درست کنیم که با رعایت نسبت طلایی ابعاد ایده آلی داشته باشند. این اجزا را به شکل یک لوگو یا برش عکس درنظر بگیرید. و از آن در طراحی هدر یا بخش خاصی از طراحیتان استفاده کنید. از این مفهوم برای درست کردن یک سیستم شبکه ای یا سلسله مراتبی طراحی تایپوگرافی استفاده کنید.

شبکه بندی و قالب طلایی

همانطور که در بالاتر هم گفته شد برای محاسبه نسبت مناسب در شبکه بندی مربعی ضلع هر مربع بزرگ برابر 1.618 برابر مربع کوچکتر از خود است. در عکس بالا سمت چپ مربع کوچک سمت چپ ضلع 1 در نتیجه مربع بزرگ بالای آن ضلع 1.618 دارد، عکس راست مربع کوچک برابر 4 است پس مربع بزرگتر از آن 4*1.618 برابر 6.472 است و عکس وسط هم شامل اعداد بزرگتر این دنباله است. اگر مثل من ریاضی قوی ای نداشته باشید این ایده که برای طراحی خود باید محاسبات پیچیده کنید ترسناک است. اینجاست که داشتن چند ابزار مناسب می تواند به کمک ما بیاید.

در اینجا با چند قالب و محاسبه گرهایی آشنا می شود که بدست آوردن نسبت طلایی را برای شما ساده می کنند:

•  Phiculator: هر عددی که وارد کنید نسبت طلایی منطبق با آن را در شبکه مربعی محاسبه می کند
• Golden Ratio Typography Calculator: برای استفاده از تایپوگرافی ایده آل یک تناسب با فونت پایه و سایز آن می سازد
• Golden Ratio Template: دانلود یک قالب رایگان وکتور برای نسبت طلایی
• Golden Ration Wireframing Template : یک قالب ILLUSTRATOR با نسبت های طلایی مربعی، دایره و منحنی
• Golden Ratio Calculator: دنباله فیبوناچی کوچکتر و بزرگتر هر عدد را حساب می کند
• Golden Rectangle Calculator: برای محاسبه شبکه بندی مربعی با نسبت طلایی با وارد کردن ضلع مربع (برای شبکه بندی طلایی در طراحی وب)

سه نکته برای استفاده از نسبت طلایی

مسئله اصلی ما این است که چگونه از نسبت طلایی در عمل استفاده کنیم؟ ما قصد ندارم که روی پروژه های طراحی خود بیش از حد فکر کنید و با محاسبات ریاضی خود را گیج کنید.

در اینجا با سه نکته برای استفاده از نسبت طلایی در پروژه های طراحی آشنا می شوید.

• از نسبت طلایی برای ایجاد ساختار شبکه ای برای محتوای اصلی و سایدبار در طراحی وب استفاده کنید. بر اساس w3schools رایج ترین نسبت استفاده شده در مرورگرها در سال 2018 برابر 1366 در 768 پیکسل است. با توجه به عرض 1366 پیکس، برای محتوای اصلی عرض 846 پیکسل و برای سایدبار خود عرض 520 پیکسل را استفاده کنید. برای نسبت بروزتر فول اچدی برابر 1920*1080 با توجه به عرض 1920 پیکسل، عرض محتوای اصلی را برابر 1186 پیکسل و عرض سایدبار را برابر 734 پیکسل در نظر بگیرید. در این مورد برای محاسبه نسبت طلایی ارتفاع مورد استفاده مهم نیست.
• از نسبت طلایی برای ایجاد یک راهنمای استفاده از فضای طراحی استفاده کنید. Prototypr.io این توصیه را می کند: با توجه به نسبت طلایی “از مربع های بزرگتر مانند واحدهایی با ابعاد 8 و 13 برای مشخص کردن فضای اصلی و از مربع های کوچکتر با واحدهای 1، 2 و 3 برای جدول بندی و فاصله بین محتوا ها استفاده کنید”
• از نسبت طلایی برای ساخت عناصر ثابت طراحی مانند آیکون ها و لوگو ها استفاده کنید: داشتن یک عنصر ثابت با هارمونی ایده آل می تواند باعث ایجاد ساختاری مستحکم برای پروژه های آتی شود. این مثال شامل استفاده از قالب های آماده دانلود و استفاده نیز می شود.

چرا نسبت طلایی در طراحی و چاپ مهم است؟

نسبت طلایی در کنار سایر عناصر طراحی یک ابزار مناسب دیگر برای خلق اثری است که باعث ایجاد حسی خوب در بیننده می شود و با او تناسب بصری مناسبی برقرار می کند. این قاعده در هر صورت وجود دارد چه عمدا از آن استفاده کنید و چه استفاده نکنید.

چیزی که نسبت طلایی انجام می دهد یک نشانه گذاری است برای یک نقطه کانونی که بیننده بر اساس ذات خود، آن را در کانون توجه خود قرار می دهد و روی آن ناحیه متمرکز می شود.

در زیر چند وبسایت را مشاهده می کنید که از این نسبت به خوبی در طراحی خود استفاده کرده اند.

نتیجه گیری

با توجه به هر آنچه که در این مقاله خواندیم نکته مهم در مورد نسبت طلایی این است: این نسبت وجود دارد چه در مورد آن فکر کنید، چه نکنید. پس چرا این بار در طراحی خود آن را در نظر نگیرید تا تاثیر آن را در بهبود پروژه های خود ببینید. می توانید این قالب آماده ما را دانلود کنید و آن را روی طراحی خود منطبق کنید تا ببینید بصورت ناخودآگاه طراحی شما چقدر به آن نزدیک است.

قالب آماده نسبت طلایی

همچنین می توانید با تماس با خانه چاپ و گرافیک از مشاوره رایگان ما در زمینه طراحی مدرن و چاپ دیجیتال با جدیدترین متد موجود در بازار بهره مند شوید.

منبع: designshack